اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام سنتتیک مقاوم به‎خشکی و اکوتیپ‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)

در این پژوهش اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ­های مختلف رازیانه در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران بررسی شد. آزمایش به‎صورت کرت­های خرد شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار  اجرا شد. دو رژیم آبیاری بدون تنش و تنش خشکی در کرت­های اصلی و شش ژنوتیپ رازیانه شامل دو رقم سنتتیک مقاوم به خشکی (سنتتیک زودرس و میان‎رس) و چهار اکوتیپ والدی (فسا، مشکین‌شهر، هشتگرد و فزوه) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش خشکی بر صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد چتر و تعداد چترک معنی­دار بود. کلیه صفات مورد مطالعه تحت شرایط تنش خشکی کاهش یافتند که بیشترین درصد کاهش مربوط به عملکرد دانه (۴۰ درصد) بود. البته اختلاف معنی­داری بین ژنوتیپ­های مـورد مطالعـه از نظر کلیه صـفات مـورد بررسی وجود داشت. به‌طوری‌که بیشـترین عملکـرد دانه متعلق به اکوتیپ­ فزوه با 1125  کیلوگرم در هکتار در شرایط بدون تنش و کمترین مقدار عملکرد دانه متعلق به اکوتیپ فسا با 434 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی بود. ارقام سنتتیک میان‎رس و زودرس در شرایط تنش خشکی بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. در این آزمایش، شاخص نمره تحمل به تنش ژنوتیپ­ها محاسبه شد و ارقام سنتتیک زودرس و سنتتیک میان‎رس با داشتن بالاترین میزان شاخص نمره تحمل به تنش به‎عنوان متحمل­ترین ژنوتیپ­ها به خشکی شناسایی شدند. این ارقام در محیط­های با آب و هوای متغیر به‌ویژه شرایط کمبود آب می­توانند عملکرد اقتصادی و پایدارتری تولید کنند.